ولایت نور

آیه 33 سوره مائده :‌ «همانا کیفر کسانی که به محاربه با خدا و رسولش برمی‌خیزند و در فساد روی زمین می‌کوشند، قتل یا مصلوب کردن یا بریدن دست‌ها و پاهایشان به صورت مخالف یا نفی بلد است. این مایه،‌ خواری و رسوایی آنها را در این جهان است و در آخرت نیز عذاب بزرگی خواهند داشت.» تعریف محاربه و افساد فی‌الارض.
قانون مجازات اسلامی در ماده183 با تبعیت از همین تعریف امام میگوید: هر کس که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد، محارب و مفسد فی‌الارض است و میان سلاح سرد (مثل چماق و چاقو و...) و سلاح گرم (تفنگ و...) تفاوتی نیست. انچه مهم است باید امنیت مردم بر اثر این عمل سلب شود و رعب وحشت ایجاد شود لذا عمل کسی که بخاطر ناتوانی ایجاد رعب و ترس نکند محاربه نیست.محاربه از جرایمی است که بدون قصد، تحقق پیدا نمی‌کند. همچنین محاربه‌ی محارب باید ظاهر و علنی باشد‌، زیرا در غیر این صورت عنوان محارب صدق نخواهد کرد. البته در صدق عنوان محاربه وقوع آن در شهر یا بیابان تاثیری ندارد؛ منتها باید سوءنیت (قصد مجرمانه) محارب ظهور و بروز پیدا کند تا عنوان محاربه صادق باشد.

 امام خمینی در تحریر مینویسد:المحارب هو کل من جرد السلاح او جهزه لاخافه الناس واراده الافسادفی الارض من بر او بحر فی مصرا او غیره لیلا او نهارا. 1

 
در تحقق محاربه نوع اسلحه هم ملاک نیست لذا اگر شخصی با چوب یا چاقو، ایجاد رعب و هراس کند، عنوان محاربه صادق است. ماده 184 قانون مجازات اسلامی به تبع فقه اسلامی یک استثناء دارد و ان اینکه هر فرد یا گروهی که برای مبارزه با محاربان و از بین بردن فساد در زمین دست به اسلحه برند محارب نیستند. میتوان اینگونه توجیه کرد این ماده را که چون عمل این گروه جنبه فساد ندارد بلکه عنوان دفع فساد دارد. ماده 185 قانون مجازات میگوید:سارق مسلح و قطاع‌الطریق (راهزن) هرگاه با اسلحه امنیت مردم یا جاده را بر هم بزند و رعب و وحشت ایجاد کند محارب است. در واقع این دو عمل از مصادیق بارز محاربه و افساد فی‌الارض هستند. قانون مجازات اسلامی جرایم قیام مسلحانه علیه حکومت اسلامی وریختن طرح براندازی حکومت اسلامی ونامزدی پست حساس حکومت کودتا و یاتشکیل یا اداره وبرای بر هم زدنامنیت کشور و ... را در موارد مختلف از مصادیق محاربه دانسته که مجال بحث از انها نیست.

مجازات محاربه و افساد فی‌الارض