ولایت نور

شریعت مقدس اسلام بری نخستین بار در تاریخ جهان بشریت مسولیت کیفری متهمان را مورد توجه قرار داد.اطفال و دیوانه را کیفر معاف کرد.قصد و اراده واختیار را وارد قلمرو مسولیت کیفری کرد و ان رامبنای سنجش اعمال مجرمانه قرار داد و پایه مسولیت کیفری را بر ان بنا می نهد.بگونه ایکه به اجماع همه فقها چهار شرط مشهور بلوغ و عقل و اختیار و قصد بعنوان شرایط عامه تکلیف در فقه جزایی اسلام و در کلیه جرایم مطرح است.مثلا ایت الله خویی درمساله 135 مبانی تکمله المنهاج(41 )مینویسد:یشترط فی ثبوت الحد امور:الاول :البلوغ لا حد علی الصبی الثانی: الاختیار فلا حد علی المکره.بدیهی است این شرایط در کلیه جرایم مطرح بوده وبافقدان این شرایط مجازت منتفی است..

.
با قبول اصل قانونی بودن جرم و مجازات (قاعده فقهی قبح عقاب بلا بیان)و تشریع و تبیین اصول حقوقی به روش های خودکامه و استبدادی موجود پایان بخشید.

 تحمل مجازات به خاطر اعمال دیگران را رد می نماید.قضاوت و دادرسی را به عنوان منصبی والا می نگرد که فقط مخصوص انبیا و اولیاء است و حتی در باب رسیدگی ها روش بسیار ساده و اسان  و در عین حال معقول و اصولی را برمی گزیند. ان چنا روشی که داد مظلوم را بستاند و از اجحاف به ظالم جلوگیری نماید

قواعد دادرسی کیفری در نظام حقوقی اسلام با انچه در دنیای خارج از اسلام می گذرد متفاوت است.در عین ساده و کامل بودن با روش های غیر اسلامی سنخیت ندارد علیرغم تبلیغات پرهیاهو حقوقیین غرب و غرب زدگان شرق اصول حقوقی اسلامی نه از قواعد حقوق روم تبعیت کرده است و نه بر گرفته از سایر سیستم های قدیمی می باشد بلکه حقوقی است مستقل و قائم به ذات.که فقط از منبع  وحیانی نشات گرفته است.1

 فقهای اسلامی با ایمانی راسخ به خدای یکتا و اعتقاد به اختصاص حاکمیت و تشریع به پروردگار و قبول منبع وحی برای قواعد حقوقی وکامل دانستن شریعت نه فقط نیازی نداشتند تا قوانین دیگر ملل را سرمشق خود قرار دهند بلکه اغلب قوانین خارج از دنیای اسلامی را اگر مغایریت با شرع داشت باطل و مطرود می شمردند.در تمامی دورانها برخورد فقهای اسلام با سایر نظام های حقوقی یک برخورد منفی بوده است دکتر صبحی محمصانی که از حقوق دانان برجسته لبنانی است در این باره می نویسد :علت خود داری فقهای اسلام از مطالعه حقوق روم همانا اعتقاد استوار انان بر الهی و کامل بودن شریعت اسلام ومبتنی بودن ان بر قران کریم بود.از این رو هر قانونی که از منبعی جز قران الهام گرفته باشد در نظر فقهای اسلام مطرود و عمل به ان حرام است.2

اگر ادعا شود که علمای حقوق دنیای خارج از اسلام بعد از قرن ها به عظمت و اهمیت قواعد کیفری اسلامی پی برده وحتی از ان الهام گرفته اند حقا که سخن گزاف ومبالغه ای نیست.3

به عنوان شاهد بر این ادعا می تون به محاکمه اجساد و حیوانات و مجازات کودکان و دیوانگان و گرفتن اقرار به شکنجه اشاره کرد که تا این اواخر در کشورهای غربی و امریکایی وبین سایر ملت های جهان مرسوم بوده است ولی در حقوق اسلامی از چهارده قرن پیش ممنوع و تحریم شده بود.

به راستی اسلام شریعتی است مستقل وقائم به ذات و در اصول و و تاریخ تمدن ارزنده خود دارای موجودیتی است مستقل.همچنانکه حقوق دانان اسلامی در کنفرانس بین المللی قانون منعقد در لاهه در سال 1937موفق شدندکنفرانس مزبور را به قبول این حقیقت وادارند.4

پی نوشت.

1:ایین دادرسی کیفری . اشوری .ج1ص71

2:دکتر صبحی محمصانی.فلسفه قانون گذاری در اسلام ترجمه اسماعیل گلستانی ص 244

3:ایین دادرسی کیفری .اشوری ص72

4: دکتر صبحی محمصانی.فلسفه قانون گذاری در اسلام ص248